මහසොහොන් සමයම යනුවෙන් හැඳින්වෙන යාගයේ දී යකදුරාගේ දස්කම් උරගා බැලීම පිණිස පුරාලය සැඟවීමේ කථා ප්‍රවෘත්ති විවිධ ප්‍රදේශවලින් අසන්නට ලැබේ. තොවිල් ගෙදරට එන තරුනයෝ පුරාලය සැඟවීම කරන්නේ කට්ටඩි මහතාගේ දක්ෂතාවය සෙවීම පිණිසය. දිනක් බණ්ඩත්තර ගමේ ගෙදරක මහසොහොන් සමයමක් නැටීම පිණිස ගරා යක්දෙස්සේ පැමිනියේය. මාතර දියගහ විසූ ගරායක්දෙස්සේ නම ප්‍රසිද්ධ වූ දක්ෂ යකදුරෙකි. දවල් කෑමෙන් පසු ගෝල පිරිසද කැටුව පැමිණි ගරායක්දෙස්සේ වීදිය සරසා පිදේනි සරසා රාත්‍රී කෑම කා රෑ 7ට පමන තොවිලය ආරම්භ කළේය. අවශ්‍ය යකුන්ට පුද පිදේනි දීමෙන් පසු පුරාලය සරසා තිබුනු ස්ථානයටද ගොස් මූලික වතාවත් කිරීමෙන් පසු පැමිණියේය. ඉන්පසු පියවරින් පියවරට මහසෝන් සමයමේ වතාවත් ඉටුකරමින් ඒ ඒ යකුන්ට පුද පිදෙනි දුන්නේය. අවතාර උගුලුවා පුරාලය වෙත නැවත යාමේ අවස්ථාව පැමිණියේය මල්මඩුවේ දී දුම්මල ටිකකට මතුරා ගිනිකබලකට දමා දුම් අල්ලා ගැනීමෙන් පසු යක්දෙස්සා ආවේශ විය. ගෙයි හැම තැනම දපමින් දුම්මල කීරි ගසමින් දිස්ටිය ගෙදරින් උගුලවා ගෙන පුරාලය වෙත ගියේද දුම්මල කීරි ගසමින් එම දුම යන දෙස බලමින්ය. අන්තිමට ගියේ ගඟ අද්දරටය. එහි ගොස් දුම්මල ටිකක් මතුරා කීල...
අප සතුව තිබූ හෙල වෙදකම, යන්ත්ර-මන්ත්ර, දෝසතර, ගොවිතැන ආදී වූ පාරම්පරික දැනුම් සම්භාරය පිලිඹඳ සීමිත විමර්ශනයකි