සත්ය රස ගුප්ත විද්යා කතාවකි විවාහය කැඩීමට පවුලේ අයම කළ හූනියම ඔහු ගුප්ත විද්යා ඇඳුරෙකු බවට පසු කල පත් කරයි. උපාධිය සමත් වූ පසු උපාධි උප ගුරුවරයෙකු ලෙසින් මට දුෂ්කර සේවය සඳහා ගලේවෙල මහා විද්යාලයට ස්ථාන මාරුවක් ලැබිණි. එය වියළි කලාපයේ මායිමේ ඉතා ජනාකීර්ණ අක්රමවත් නගරයකි. නවාතැනක් සොයා ගැනීම ඉතා දුෂ්කර විය. විදුහල්පති හා තවත් ගුරුවරු කිහිප දෙනෙක් විදුහල්පති නිවසේ කාමරවල පදිංචිව සිටියහ. විදුහලේ ඉඩ ඇති කුඩා කාමරවල තවත් ගුරුවරු කීප දෙනෙක් නවාතැන් ගත්හ. තවත් තුන් දෙනෙක් සමඟ මා නවාතැන් ගත්තේ සාදා ඉවර වූ එහෙත් විවෘත කර නොතිබූ විද්යාගාරයේ කාමරයකය. බාගයක් කළු ගලෙන් බැඳ ඉතිරි භාගය දැල් ගසා තිබූ බිත්තිවලින් හමා එන සුළං ගිනියම් අව්ව නිවාලන සිසිලක් ගෙනෙයි. ඒත් මේ දැල් තුළින් පියාඹා එන මදුරුවන් නිසා රෑට විද්යාගාරය එකම මදුරු ගුහාවක් බවට පත් වෙයි. විද්යාගාරය අසලම කූඩයක් ලෙස අතු රවුමට විහිද ගිය මයිල ගසකි. වැලි පාරෙන් එහා වැහි වතුර එකතු වූ අපිරිසිදු කුඩා වැවකි. ඒ කෙළවර තල් ගස් පේළියකි. විද්යාගාරයේ අප සමඟ අලුතින්ම පදිංචියට එකතු වූයේ මැදිවිය පසු කළ විමලසූරිය මහතාය. කලක් විදුහල්පතිවරයකු ...
අප සතුව තිබූ හෙල වෙදකම, යන්ත්ර-මන්ත්ර, දෝසතර, ගොවිතැන ආදී වූ පාරම්පරික දැනුම් සම්භාරය පිලිඹඳ සීමිත විමර්ශනයකි